​

• Katkı Laboratuvarı ; laboratuvara denetim, ihracat, ithalat, özel istek ve üretim izni gibi amaçlarla gelen gıda, yem  ve yem katkı maddelerindeki katkı maddelerinin analizini yapmakla görevli Konya Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü'nün bir birimidir. Gıda katkı maddeleri, gıda üretimi aşamasında teknolojinin gereği olarak katılan maddeler olup, tek başına gıda değeri taşımayan ve tüketilmeyen, gıdanın ana bileşeni veya hammaddesi olarak kullanılmayan, ürünün bazı niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak amaçlarıyla gıda ürünlerine katılımlarına izin verilen kimyasal madde veya bunların karışımıdırlar. Bu maddelerin kullanımı tarihsel süreç içerisinde giderek artış göstermiş ve son yıllarda da gelişmiş ülkeler başta olmak üzere gıdalarda kullanılan kimyasal madde sayısında büyük bir artış olmuştur. Gıda katkı maddeleri genel olarak;

  • Gıdaların raf ömrünün uzatılması ve kayıpların azaltılması
  • Duyusal özelliklerinin düzeltilmesi
  • Besleyici değerlerinin korunması
  • Gıda kalite özelliklerini muhafaza etme
  • Gıda hazırlamada yardımcı olarak kullanıldıklarında pek çok yararı olabilir.
    
    Fakat bunun yanında gıda katkı maddelerinin;
    
    -   Kötü kalitede veya bozulmuş gıdayı maskeleme veya hatalı ürün elde etme  tekniğini gizleme, gıdaları hatalı işleme, taklit gıda yapımı ve tüketiciyi aldatma,
    
    -    Ürünün besleyici değerini azaltma,
    
    -     İstenilen etkiyi oluşturacak teknik miktardan fazla kullanma gibi amaçlarla gıdaya katılmaları,
    
    -    Katkıların yerini tutabilecek veya eşit derecede kabul edilebilir işleme ve ambalaj tekniklerinin varlığında kullanımları, yasal olmayan uygulama biçimleridir.
    
    Gıdalarda katkı maddelerinin kullanımı hem ulusal hem de uluslararası mevzuatla kurallara bağlanmıştır. Uluslararası olarak katkı maddelerinin gıdalarda kullanımları Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Gıda Tarım Örgütü (FAO)' nun ortak çalışması sonucu oluşturulmuş Uluslararası Gıda Kodeks Komisyonu (CAC)  tarafından ele alınmıştır. Gıdalarda kullanılmasına izin verilen katkı maddeleri, ülkemizin de üye olduğu bu komisyon tarafından belirlenmektedir. Bu kuruluşun alt komitesi olan Katkı Maddeleri Uzman Komitesi (JECFA) katkı maddesi olarak kullanılan her kimyasal madde için toksikolojik çalışmaların düzenlenmesini, yürütülmesini ve sonuçlarının değerlendirmelerini üstlenmiş, gıda katkıları konusunda uzmanlık düzeyinde bilgiye sahip olan kişilerden oluşan uluslar arası tek kurumdur.
    
    Ülkemizde de en son olarak 30.06.2013 ve 28693 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe giren Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği  ile gıda katkı maddeleri tanımlanmış  ve bu maddelerin Avrupa Topluluğu (European Community- EC) kodları, adları, kullanabilecekleri gıda grupları ve izin verilen maksimum miktarları listeler halinde açıklanmıştır. Avrupa Birliği ülkelerinde kullanımına müsaade edilen her gıda katkı maddesine bir "E" numarası verilmiştir. Numaranın başındaki "E", EU (Avrupa Birliği)`ni simgelemektedir. Yanındaki rakam ise o  katkının fonksiyonel sınıfı ile ilgilidir. Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nde E numaraları ile belirtilmiş olan tüm katkılar (Örneğin; E 250 Sodyum Nitrit, E 200 Sorbik Asit, E210 Benzoik Asit vb.) gerek CAC gerekse EC listelerinde yer alan ve belirtilen maksimum dozlarında kullanımları, değişik şartlarda ve değişik gıdalarda onaylanan maddelerdir.
    
    Laboratuarımızda bu maddelerin tespiti için ulusal ve uluslar arası kabul görmüş çeşitli analiz metodları kullanılmaktadır. HPLC cihazlarımız ve  LC-MS cihazımız ile;
    
    - Koruyucular (Benzoik Asit ve Sorbik Asit Analizi)
    
    - Suni Tatlandırıcılar (Sakkarin, Aspartam, Asesulfam-K ve Sukraloz)
    
    - Gıda Boyaları (Tartrazin, Kinolin yellow, Sunset yellow, Ponceau 4 R,   Karmozin, Amarant, Eritrosin, Red 2G, Allura Red, Patent Blue, İndigo Karmin, Brillant Blue ve Green S) Analizleri
    
    - Vitamin A, E ve D3 Analizleri
    
    - Suda Eriyen Vitaminler (Thiamin (B1), Kalsiyum Pantetonat (B5),  Nikotinik Asit (B3) ve Pridoksin Hidroklorid (B6) ) Analizleri
    
    - Vitamin C Analizi
    
    - Kırmızı Biberlerde Sudan I ve Sudan IV
    
    - Unlarda Benzol Peroksit ve Azodikarbonamid
    
    - Süt ve Süt Ürünlerinde Natamisin Tayini analizleri yapılmaktadır.
    
    Kromotografik olarak yapılan bu analizlerin yanında spektrofotometrik, titrimetrik ve kalitatif olarak da et, et ürünleri ve meyve ve sebzelerde nitrit ve nitrat , tuzlarda potasyum iyodat , gıdalarda kükürtdioksit , yağlarda mineral yağ aranması, sütlerde hidrojen peroksit ve karbonat aranması, gıdalarda boya aranması, boraks ve nişasta analizleri de yapılmaktadır.
    
    Ayrıca bu analizlere ilaveten IR-MS cihazı ile sahte bal ve pekmezin tespitinde önemli bir parametre olan balda ve pekmezde  C13/C12 oranı ve % C4 şeker analizi yapılmaktadır. Sahte bal ile gerçek bal arasındaki farkın tüketiciler tarafından anlaşılması mümkün değildir. Bu işlem bu konuda uzmanlaşmış laboratuvarlarda çeşitli analizlerle yapılır. Balın içerisine mısır şurubu katılarak, arıya bal yedirilerek veya sahte bal ile gerçek balın karıştırılması yolu gibi yöntemlerle yapılan taklit ve tağşişin tek ve en etkin tespit yöntemi uluslararası kabul görmüş C13 ve C4 analiz metodudur.
    
      Laboratuarımızda bazı analizlerimiz TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akredite edilmiş olup,  bunlar;
    
    - Tüm gıdalarda benzoik asit ve sorbik asit
    
    - Balda C13 ve C4 analizi
    
    - Pekmezde C13/C12 oranı  
    
    - Gıdalarda kükürtdioksit
    
    - Tuzda potasyum iyodat analizleridir.
    
    Laboratuvarımızda rutin analizlerin yanı sıra araştırma projeleri çalışmaları da yapılmış ve devam etmektedir. Bu bağlamda yapılan ve dahil olduğumuz projelerimiz ;
  • Karma Yem Ve Premikslerde Suda Ve Yağda Eriyen Vitaminlerin HPLC İle Eş Zamanlı Tayin Metodunun Geliştirilmesi – TAGEM Proje No: TAGEM/GY/09/03/01/145
  • Premiksler ve Hammaddelerinde Vitamin ve Mineral Düzeylerinin Belirlenmesi ve Depolama Süresinin Vitamin Dayanıklılığı Üzerine Etkileri- TAGEM Proje No: TAGEM/GY/08/03/01/137
  • 107G208-Ulusal Gıda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Yaygın Sürekli Paylaşım  Sisteminin Oluşturulması- TARAL 1007 Ar-Ge Projesi ( Proje Yürütücü Kuruluş
  • 107G208-Ulusal Gıda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Yaygın Sürekli Paylaşım  Sisteminin Oluşturulması- TARAL 1007 Ar-Ge Projesi ( Proje Yürütücü Kuruluş olarak olarak)
  • Türkiye'de Üretilen Çam Balı'nın Fiziksel, Kimyasal ve Mineral Madde Profili- TAGEM Projesi
  • Türkiye'de Üretilen ve Ticari Potansiyeli Olan Bazı Monofloral Balların Parmak İzlerinin Belirlenmesi- TAGEM Projesi
    
  
   Laboratuarımız konusunda yeterli teknik elemanları ile artan kimyasal maddeleri tespit edebilmek için gündem takibi ve  yapılması gereken analizlerle ilgili araştırma,  metod temini ve gerekli çalışmaları ve üreticilerin otokontrol çalışmaları ve denetimlerinde gıda katkı maddelerinin analizlerini  yaparak tüketiciye sağlıklı ve güvenli gıda sunma konusunda üzerine düşen görevin  bilinci içerisinde çalışmalarını  devam ettirmektedir.